Sants Ramacul e Fortunât
Sant Ramacul (forme cjarinative locâl dal origjinâl Sant Macôr), al fo il prin vescul di Olee (Aquilee).
Nassût dongje la metât dal III secul, la devozion viers chest sant, e je une vore difondude in dute la regjon. Lis notiziis che o cognossin a son vonde pocjis, ma une liende vonde difondude e conte che Sant Marc l'evangjelist, mandât da Sant Pieri a convertî la alte Italie, une volte rivât a Aquilee, al cjatà un om che si clamave Ramacul. Une volte convertît al cristianisim, Ramacul al deventà il vescul de citât.
Une version de liende e conte che al fo Sant Pieri in persone a consacrâlu. Sant Pieri al mandà Sant Marc in Egjit mentri Ramacul al vignì mandât a Aquilee, indulà che Fortunât al deventà il so diacun. Une volte difondude le peraule di Idiu, e forin martirizâts ducj doi sot dal imperadôr Neron mediant decapitazion. La liende e vûl che vegnin tignûts inte Cripte Mesenziane de Basiliche di Aquilee.
Sant Ramacul e San Fortunât a son i patrons de regjon Friûl-Vignesie Julie e des citâts di Udin, Buje, Grau e Hermagor, in (Austrie). A son anche i protetôrs de Arcidiocesi di Gurize e co-protetôrs de Arcidiocesi di Lubiane.
Ducj doi a vegnin ricuardâts ai 12 di Lui.