Ue
La ue e je il frut de vît (Vitis vinifera). Si presente in forme di raps, componûts di raspolons e asins o grans di piçulis dimensions e colôr clâr (zâl, zâl clâr, verdut) pe ue blancje, colôr scûr (ros, viole o neri) pe ue nere.
I grans a sô volte a son costituîts di scusse, polpe e sepis.
La ue e ven doprade soredut pe produzion dal vin e si fevele in chest câs di ue par vin, e pe alimentazion, sei frescje (ue pe taule) o secje (ue calabrie, doprade par esempli tai dolç, tal strucul par dî un); de ue si pues gjavâ ancje il suc di ue (no alcolic) e des sepis si tire fûr un vuelin.
Lis dôs varietâts plui impuartantis pe produzion di ue a son:
- la Vitis vinifera, che e ven de Europe
- la Vitis labrusca, che e ven de Americhe dal Nord, di cui e ven la ue merecane, e cun cui si prodûs dome in piçule part vin (fragulin).
Cheste ultime varietât no je vitime de filossere, e ven doprade pai innescj e ancje par incrosâ varietâts diviersis di Vitis vinifera.
