Il Capitâl

De Vichipedie, la enciclopedie libare dute in marilenghe.
Prime edizion dal "Capitâl" (1867)

Il Capitâl (Das Kapital) e je le opare maiôr di Karl Marx e il libri pui impuartant de teorie marxiste.Il libri I dal Capitâl fo publicât in tal 11 di setembar dal 1867 , cuant che l'autôr al jere ancjmo' vîf. I libris II e III vegnin publicâs par cure di Fiedrich Engels in tal 1885 e in tal 1894. Il libri IV (1905-1910) ven publicât par cure di Karl Kautsky cun il titul di "Teorie dal plusvalôr. Il sot titul de opare "Critiche a le economie politiche" , al met in clâr le cuintrioposizion di Marx a le economie politiche liberiste che in te epoche jere dominante.Marx , che jere jessût de scuele economiche dai economiscj classics , si slontane par meti al centri dal proces di creazion , acumulazion e ridistribuzion dal capitâl , il lavôr e , introdusint par le prime volte il concet di plusvalôr.Il pinsîr di Marx al pues jessi viodût come une riflesion critiche a lis tematichis za frontadis da Adam Smith e David Ricardo , i esponents pui cognossûs de scuele classiche. Il "Capitâl" no pues jessi considerât nome un tratât di economie , parce Marx , fevelant dal sisteme economic , al espon ancje lis carateristichis de societât capitaliste e dai rapuarts jenfri i sôi components. Base dal "Capitâl" aL è il materialisim storic , che ûl spiegâ traviârs le dialetiche , lis condizions e lis carateristichis de vite materiâl e dutis lis contradizions che vegnin fûr. Par le dialetiche , Marx al è debitôr tai confronts dal pensadôr todesc Georg Wilhelm Friedrich Hegel , di cui Marx si dîs scuelâr. Secont Marx , lis condizions e lis carateristichis de vite materiâl incidin in maniere fuarte in tai aspiets de vite sociâl, in cuant esist une struture , costituide de economie. Marx analize il sisteme capitaliste par capî cemût che al è nassût e si è svilupât , map evidenziâ lis contradizions. L'autôr al è cunvint che lis carateristichis di dutis lis societâs storichis(societât sclavistiche , societât feudâl , societât capitaliste) son fondadis sui mieç di produzion e lis tecnichis produtivis e sui rapuarts jenfri lis classis che fasin part dal procês produtîf. Par esempli , il sisteme sclavistic al jere fondât sul rapuart dispotic jenfri il sclâf che nol jere libar e il paron. Le societât feudâl invezit , lis classis produtivis no vignivin sclavizadis scugnivin fâ prestazions lavorativis par lis classis che vevin la proprietât des tiaris ,obleâs da leçs o regulis religjosis. Nancje te Etât di mieç , ducj i oms jerin uguâi di front de leçs. cun lis rivoluzions borghesis invezit , in te societât si viôt le afermazion dal sisteme capitalistic , indulâ ducj i oms son compains di front da lis leçs.Ma ancje otignude la vualiance , il proletariât scugne lavorâ par i parons dai mieç di produzion par motivazions dutis economichis.Le concentrazion dai mieç di produzion tes mans di pocjîs personis al oblêe cui che nol a nuje a scugnî vendi lis prestazion lavorativis par podê vivi e mantignî le famêe. Marx al spieghe che in une societât dulâ ducj son libars e uguâi di front de leçs , ancje le fuarce-lavôr divignude une merce , ven vindude secont il sô valôr , determinant cussi' il sfrutament dai lavoratôrs.


Bibliografie (par talian)[cambie | modifiche il codiç]

  • L. Althusser, Leggere il Capitale.
  • D. Harvey, Introduzione al Capitale.
  • C. Cafiero, Compendio al Capitale (1878), Aldo Garzanti Editore, 1976.
  • E.V. Il'enkov, La dialettica dell'astratto e del concreto nel Capitale di Marx (1960), Giangiacomo Feltrinelli Editore, Milano, 1961.

Vôs coreladis[cambie | modifiche il codiç]

Leams esternis[cambie | modifiche il codiç]