Vai al contenuto

Lenghe irlandese

De Vichipedie, la enciclopedie libare dute in marilenghe.
(Indreçât ca di Gaelic irlandês)
Irlandês, Gaelic irlandês ('Gaeilge')
Pronuncie native: ['geljgə]
Altris denominazions:
Fevelât in: isule di Irlande
Regjon: Europe nord ocidentâl, gaeltacht
Feveladôrs: {{{feveladôrs}}}
Posizion (totâl): {{{posiziontotâl}}}
Posizion (marilenghe): {{{posizionmarilenghe}}}
Classificazion gjenetiche: Lenghe indoeuropeane

  celtiche
    goideliche
      Gaelic

Stât uficiâl
Lenghe uficiâl di: Irlande, Ream Unît (Irlande dal Nord), Union Europeane (dal 2007)
Regolât di: Foras na Gaeilge
Dulà che e je fevelade la lenghe
Codiçs de lenghe
ISO 639-1 ga
ISO 639-2 gle
ISO 639-3 gle
cjale ancje: Lenghe

L'irlandês o gaelic irlandês (Gaeilge) e je une lenghe fevelade inte isule di Irlande di cirche 85.000 personis, soredut inte zone rurâl a ovest de isule. L'irlandês e jere la lenghe principâl de isule prime de concuiste dai inglês scomençade inte Etât di Mieç.

L'irlandês, insieme cul gaelic scozês e cul manx, al fâs part de famee goideliche des lenghis celtichis, e par solit e je considerade come la lenghe cu la tierce leterature plui vecje de Europe dopo dal grêc e dal latin.

Dal 1922, àn de indipendence de Irlande (che in chê volte si clamave Stât Libar Irlandês), l'irlandês al è stât la lenghe uficiâl insieme cul inglês; dal 1998, cu l'Acuardi dal Vinars Sant, l'irlandês e je lenghe uficiâl ancje te Irlande dal Nord, che e fâs part dal Ream Unît. Al dì di vuê l'irlandês e je la marilenghe di pôc plui dal 2% de popolazion de republiche (70.000 di lôr) e di altris 30.000 te Irlande dal Nord. I paîs e lis regjons dulà che si fevele irlandês a son clamadis Gaeltachtaí (singulâr, Gaeltacht). Il Gaeltacht cu la popolazion plui numerose al è Connemara te Contee di Galway e al inclût lis Isulis Aran.

Par vie che al ven insegnât tes scuelis publichis, tante int lu sa come seconde lenghe o à almancul lu capìs un pôc. Ancje se la lenghe plui doprade al è l'inglês, a esistin gjornâi, rivistis e radios in gaelic. Dal 1996 e esist ancje un canâl televisîf par irlandês, Teilifís na Gaeilge o TG4.

Ár nAthair, atá ar neamh:
go naofar d'ainm,
go dtagaidh do Ríocht,
go ndéantar do thoil ar an talamh,
mar dhéantar ar neamh.
Ár n-arán laethúil tabhair dúinn inniu,
agus maith dúinn ár bhfiacha,
mar mhaithimid dár bhféichiúnaithe féin.
Agus ná lig sinn i gcathú,
ach saor sinn ó olc.
Amen.

Leams esternis

[cambie | modifiche il codiç]
Vichipedie
Vichipedie
E esist ancje une edizion par irlandês de Vichipedie