Alfabet grêc

De Vichipedie, la enciclopedie libare dute in marilenghe.

L'alfabet grêc al è l'alfabet propi de lenghe greche. Al fo introdot probabilmentri al inizi dal IX secul p.d.C. e al ven doprât ancjemò vuê par scrivi il grêc moderni e ancje in diviers cjamps sientifics (par esempli matematiche, astronomie, e v.i.). Dal alfabet grêc a derivin sei l'alfabet latin che chel cirilic.

L'alfabet al fo cjapât di chel fenici, cambiant cualchi letare par adatâsi ae lenghe greche; prime il grêc al vignive scrit doprant la scriture lineâr B, un silabari usât a Crete e in ciertis zonis de Grecie continentâl come Micenes o Pilos tra i secui XVI e XII p.d.C..

Inte antighe Grecie lis letaris a vignivin ancje dopradis par indicâ i numars, come che a fasaran dopo ancje i Romans.

Tabele principâl[cambie | modifiche il codiç]

Ve ca lis letaris greghis e lis lôr derivadis (la pronuncie e je scrite doprant l'Alfabet fonetic internazionâl IPA):

Letare Non Pronuncie Valôr numeric Letare ebraiche corispuindint version HTML trasliterazion tal alfabet latin
Grêc Trascrizion tradizionâl Pronuncie
classiche moderne antiche classiche moderne
Α α λφα/άλφα Alfa ['alpʰa] ['alfa]   [a] [a:] [a] 1 א Aleph α a
Β β ϐ βτα/βήτα Beta ['bɛ:ta] ['vita]   [b] [v] 2 ב Bet β b
Γ γ γάμμα/γάμα Gamma ['gam:a] ['ɣama]   [g], [ŋ] devant di consonant guturâl [ɟ] prime di [ɛ] o [i]; se no [ɣ] 3 ג Gimel γ g
Δ δ δέλτα / δέλτα Delta ['delta] ['ðɛlta]   [d] [ð] 4 ד Dalet δ d
Ε ε ψιλόν/έψιλον Epsilon [epsi'lon] ['ɛpsilɔn]   [e] [ɛ] 5 ה He ε e
Ζ ζ ζτα/ζήτα Zeta ['dzɛ:ta] ['zita]   [ʣ], daspò [z] [z] 7 ז Zayin ζ z, s intervocaliche
Η η τα/ήτα Eta ['ɛ:ta] ['ita] [ɛ:] [h] [ɛ:] [i] 8 ח Het η e, ê, i, a (finâl: Hêra)
Θ θ θτα/θήτα Theta ['tʰɛ:ta] ['θita] [t_h] [tʰ] [θ] 9 ט Tet θ th
Ι ι ἰῶτα / ἰῶτα Iota ['iɔ:ta] ['jɔta]   [i] [i:] [i] [j] 10 י Yod ι i
Κ κ κάππα / κάππα Kappa ['kap:a] ['kapa]   [k] [k] 20 ך כ Kaf κ k, c
Λ λ λάμβδα / λάμβδα Lambda ['lambda] ['lamða]   [l] [l] 30 ל Lamed λ l
Μ μ μῦ / μῦ Mu [my:] [mi]   [m], [ɱ] devant di consonant fricative labidentâl [m] 40 ם מ Mem μ m
Ν ν νῦ / νῦ Nu [ny:] [ni]   [n] [n] 50 ן נ Nun ν n
Ξ ξ ξῖ / ξῖ Xi [kse:] [ksi]   [ks] [ks] 60 ס Samekh ξ x, ks
Ο ο Ὂμικρόν / ὂμικρόν Omicron [omi'kron] ['ɔmikrɔn]   [o] [ɔ] 70 ע `Ayin ο o
Π π πῖ / πῖ Pi [pe:] [pi]   [p] [p] 80 ף פ Pe π p
Ρ ρ ῥῶ / ῥῶ Rho [rʰɔ:] [rɔ]   [r], [rʰ] [r] 100 ר Resh ρ r, rh (al inizi di peraule), rrh (dople)
Σ σ σῖγμα / σῖγμα Sigma ['si:gma] ['siɣma]   [s] [s] 200 ש Shin σ s, ss tra vocâls
  ς Sigma (finâl) 6 (moderni) ς s
Τ τ ταῦ / ταῦ Tau [tau] [taf]   [t] [t] 300 ת Tav τ t
Υ υ ὒψιλόν / ὖψιλόν Upsilon [y:psi'lon] ['ipsilɔn] [u] [y] [y:] [i] 400 di Vav υ u, y tra consonants
Φ φ φῖ / φῖ Phi [pʰe:] [fi] [p_h] [pʰ] [f] 500 origjin malsigure φ ph
Χ χ χῖ / χῖ Chi [kʰe]: [çi] [k_h] [ks] [kʰ] e [x] [ç] prime di [ɛ] o [i]; se no [x] 600 χ ch, kh
Ψ ψ ψῖ / ψῖ Psi [psi:] [psi]   [ps] [ps] 700 ψ ps
Ω ω ὦμέγα / ὦμέγα Omega [ɔ:'mega] [ɔ'mɛɣa]   [ɔ:] [ɔ] 800 ω o, ô

letare numerale[cambie | modifiche il codiç]

Letare Non Pronuncie Valôr numeric Letare ebraiche corispuindint version HTML trasliterazion tal alfabet latin
Grêc Trascrizion tradizionâl Pronuncie
classiche moderne antiche classiche moderne
Ϛ ϛ (*) στίγμα Stigma [stigma] [st] - - 6 - Ϛ ϛ st
Ϟ ϟ (*) κόππα Koppa [koppa] [koppa] [kʷ] - - 90 ק Kuf Ϙ ϙ q
Ϡ ϡ (*) σαμπῖ Sampi [sampi] [s:] [ks] - - 900 ץ צ Tzadik Ϡ ϡ ss

letare sparide dal alfabet a vonde prest, prime dal periodi che o clamìn classic[cambie | modifiche il codiç]

Letare Non Pronuncie Valôr numeric Letare ebraiche corispuindint version HTML trasliterazion tal alfabet latin
Grêc Trascrizion tradizionâl Pronuncie
classiche moderne antiche classiche moderne
Ϝ ϝ (*) δίγαμμα Digamma [wau] [digamma] [w], po [β] e ae fin [v] - - 6 ו Vav Ϝ ϝ v, w
Ͱ ͱ (*) ήτα Heta [heːta] [h:] [h] - - ח Het Ͱ ͱ h (initial: Hêra)
Ϻ ϻ (*) σάν San [san] [z] - - ץ צ Tzadik Ϻ ϻ s
Ϸ ϸ (*) Cho [ʃ] - - ץ צ Tzadik Ϸ ϸ ch

Leams esternis[cambie | modifiche il codiç]

Su Wikimedia Commons al è disponibil contignût multimediâl relatîf a:

Alfabet grêc