Vai al contenuto

Variantis dal furlan

De Vichipedie, la enciclopedie libare dute in marilenghe.

Il furlan al è une lenghe che e jê struturade in dute une schirie di dialets o, par doprâ la terminologjie che a ven par solit impleade, in variantis locâls.

Al reste dut câs un sisteme linguistic avonde omogjeni, intant parcè che al è avonde diferent di dutis lis lenghis convicinis e dopo parcè che i furlans, ancje cuant che a fevelin des variantis une vore diferentis, a rivin simpri a capîsi e a comunicâ fra di lôr ogniun doprant la proprie varietât.

Cuant che invezit a fevelin cuntun forest a bandonin il furlan passant a un altre des lenghis che san plui dongje a che dal ospit.

Si pues disi che cuasit ducj i paisuts de Furlanie a dopredin une variante diferente e dut câs i fevelants furlan a son par solit bogns di visâsi subit di chestis diferencis ancje cuant che a son piçulis.

A son però des grandis fameis che a cjapin dentri scuasit dutis lis variantis dal furlan e che a son:

Il furlan centrâl al è chel de coinè leterarie classiche e al è chel plui dongje al furlan standard doprât tai documents uficiâi. Lis diferencis fra lis varietâts a son sei fonologjichis sei morfologjichis.

Comun Note Altris lenghis
Furlan ocidentâl o concuardiês
Andreis
Barcis
Budoie venit
Cimolais
Cjasarse
Cjistielgnûf
Cjavàs
Cjons cuasi defont venit
Claut
Clausêt
Cordenons venit
Cordovât cence vocâls lungjis venit
Çopule venit
Darbe
Davian
Fane
Fontanefrede venit
Frisanc
Lavorêt in plan no uficiâl venit
Manià cu la -a venit
Midun
Montreâl
Morsan da lis Ocjis
Daçan di Pordenon cuasi defont venit
Nert e Cjas
Pinçan A Pinçan la fin dai nons feminins e je in -e (tipiche dal furlan
centrâl), invezit a Valarian e Manaçons e je in -a (tipiche dal
furlan ocidentâl)
Polcenic
Pordenon venit
Purcie venit
San Martin dal Tiliment
San Quarin
San Vît dal Tiliment venit
San Zorç de Richinvelde
Secuals
Siest
Spilimberc
Tisane venit
Tramonç Disore
Tramonç Disot
Travês
Vaiont
Voleson Darzin
Vît
Vivâr
Vile di Flum ocidentâl ?
Cint
Concuardie
Fossalte
Gruâr
Puart
San Michêl
Tei
Furlan cjargnel
Cjavaç
Comelians
Çurçuvint
Davâr
Damâr
Darte
Dimpeç
Enemonç
For Davôtri
For Disore
For Disot
Lauc
Paluce
Paulâr
Pontêbe cjargnel/centrâl; no Cjargne sloven, todesc
Prât
Preon
Ravasclêt
Raviei
Rigulât
Sauris todesc
Scluse no Cjargne
Soclêf
Sudri
Trep Liussûl
Tumieç
Verzegnis
Vile di Cjargne
Zui
Furlan centrâl
Atimis sloven
Bagnarie
Basilian
Bertiûl
Bicinins
Bordan
Buie
Buri
Cividât sloven
Cjamin dal Tiliment
Cjampfuarmit
Cjarlins
Cjassà
Cjasteons di Strade
Codroip
Colorêt di Montalban
Cosean
Cuar di Rosacis
Dartigne
Dignan
Dogne
Faedis sloven
Feagne
Flaiban
Forgjarie
Glemone
Gonârs
Lignan (?) da classificâ
Listize
Lusevare sloven
Magnan
Maian
Malborghet e Valbrune sloven, todesc
Manzan
Martignà
Merêt di Tombe
Montenârs sloven
Mortean
Muçane
Mueç sloven, todesc
Muimans
Murùs
Nimis sloven
Osôf
Pagnà
Palaçûl
Palme
Pasian di Prât
Paulêt
Pavie
Porpêt Z invezit di C
Pradaman
Premariâs
Prepot sloven
Prissinins
Pucinie
Puçui
Reane dal Roiâl
Remanzâs
Resiute
Rivignan Teôr
Rivis d'Arcjan
Roncjis di Tisane
Ruvigne
San Denêl
San Pieri dai Sclavons Dome a Puint di San Quarin sloven
San Vît de Tor A San Vît e a Naiarêt la fin dai nons feminins e je in -e
(tipiche dal furlan centrâl), invezit tal borc di Cravuì e je
in -a (tipiche dal furlan orientâl)
San Vît di Feagne
San Zorç di Noiâr Z invezit di C
San Zuan dal Nadison
Sante Marie la Lungje
Sedean
Talmassons
Tarcint
Tarvis sloven, todesc
Tavagnà
Tor di Zuin
Torean sloven
Trasaghis
Trep Grant
Tresesin
Trivignan
Udin
Vençon
Vildivar
Visc
Furlan orientâl o gurizan
Cormons orientâl/centro-orientâl; cu la -e
Marian orientâl/centro-orientâl; cu la -e
Aquilee
Caprive
Cjamplunc Tapoian
Cjopris e Viscon
Çarvignan
Dael
Dolegne dal Cuei sloven
Fare
Flumisel Vile Visintine
Gardiscje venit
Gurize sloven
Migjee
Monfalcon sloven, venit
Morâr
Mosse
Romans dal Lusinç
Rude
Segrât sloven, bisiac
San Ganzian Dome a Isule Morosine bisiac
San Lurinç Lisuntin
Tierç di Aquilee
Vilès
Comuns dal Friûl storic cence lenghe furlane
Savogne dal Lusinç
Sapade
Turiac
Taipane
Stregne
Savogne
Staranzan
San Pieri dal Lusinç
San Florean dal Cuei
San Lenart
Sacîl
Roncjis di Monfalcon
Resie
Pulfar
Maran
Grimàc
Grau
Foian Redipulie
Drencje
Doberdò
Cjanive di Sacîl
Brugnere
Pravisdomini
Prate
Pasian di Pordenon


Bandiere furlane La lenghe furlane (marilenghe) Bandiere furlane

Gramatiche | Alfabet | Storie | Lessic furlan | Toponims | Vocabolari furlan
Lis variantis dal furlan: furlan standard | furlan centro-orientâl | furlan cjargnel | furlan gurizan | furlan concuardiês
La grafie: Grafie uficiâl | Grafie de filologjiche | Grafie Faggin-Nazzi
Leterature furlane | Teatri furlan | Cine furlan
Personaçs: Jacopo Pirona | Josef Marchet | Pieri Çorut